Diasetoksisirperol (Diacetoxyscirpenol) Tayini (HPLC ve LC-MS/MS)

Diasetoksisirperol (Diacetoxyscirpenol) Tayini (HPLC ve LC-MS/MS)
Diasetoksisirperol (Diacetoxyscirpenol) Tayini (HPLC ve LC-MS/MS)

Mikotoksinler, küflerin salgıladığı ikincil metabolitlerdir ve insanlarda ve hayvanlarda zehirlenmelere neden olmaktadır. Mikotoksinlerin oluşması için bir takım fiziksel, kimyasal ve biyolojik faktörlerin biraraya gelmesi gerekmektedir. Nem, sıcaklık, ürünün kurutulma hızı, tekrar ıslatılması, tahılların öğütülme yöntemleri, süre ve mekanik hasarlar fiziksel faktörler arasındadır. Havada bulunan oksijen ve karbondioksit düzeyi, gıda maddesinin çeşidi ve özellikleri ve kimyasal herhangi bir işlem uygulanıp uygulanmadığı kimyasal faktörler arasındadır. Biyolojik faktörler ise, bitki türü, bitkisel hasarlar, böcekler ve en önemlisi ortamda bulunan küflerdir.

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından yayınlanan şu yasal düzenlemelerde gıdalarda bulunabilen belli bulaşanların, bu arada mikotoksin türlerine göre en yüksek değerleri açıklanmıştır:

·         Türk Gıda Kodeksi Bulaşanlar Yönetmeliği

·         Türk Gıda Kodeksi Gıda Maddelerindeki Bulaşanların Maksimum Limitleri Hakkında Tebliğ (Tebliğ no: 2008/26)

Fusarium türü mantarlar tarafından üretilen ve genel olarak tahıllarda bulunan mikotoksinler arasında en önemlilerden biri tirkotesenlerdir. En fazla karşılaşılan trikotesenler arasında, diasetoksisirperol, T2 toksin ve vomitoksin (veya deoksinivalenol) bulunmaktadır. Diasetoksisirperol türleri daha çok pirinç, arpa, buğday, mısır, yulaf ve çavdarda bulunmaktadır.

Diasetoksisirperol varlığını ve miktarını tespit etmek üzere çeşitli analiz yöntemleri uygulanmaktadır. HPLC cihazı kullanarak yapılan yüksek performanslı sıvı kromatografisi yöntemi bu yöntemlerden biridir. Bu yöntem analitik ayırma teknikleri kullanmaktadır. Bir başka yöntem ise kısaca LC-MS/MS adı verilen sıvı kromatografisi - kütle - kütle spektrometresi yöntemidir. Bu yöntemde özel bir cihaz yardımı ile örnek moleküller fizikokimyasal özelliklerine göre ayrılarak kütle dedektörü ile analiz edilmektedir.

Gelişmiş laboratuvarlarda mikotoksin analizleri kapsamında yerine göre HPLC ve LC-MS/MS yöntemlerinden biri uygulanarak diasetoksisirperol (diacetoxyscirpenol) tayinine yönelik çalışmalar yapılmaktadır. Bu analizler sırasında, yerli ve yabancı kuruluşlar tarafından yayınlanan standartlar esas alınmaktadır.