Saponin (Suni Köpürtücü) Analizi

Saponin (Suni Köpürtücü) Analizi
Saponin (Suni Köpürtücü) Analizi

Saponinler, bitkilerde bulunan glikoz moleküllerinden oluşan bileşikler grubuna girmektedir. Suda kaynatıldığı takdirde sabuna benzer köpükler oluştururlar. Özellikle çuha çiçeği ve sığır kuyruğu çiçeği gibi bitkiler saponin maddesi içermektedir. Saponin eczacılıkta balgam söktürücü olarak kullanılmaktadır. Saponin içeren meyan kökü gibi bitkiler metabolizmayı uyarıcı ve iltihaplanmayı önleyici özelliklere sahiptir. Saponinler, kimyasal yapıları bakımından, insan vücudunda salgılanan hormonlara benzemektedir. Bu grupta en çok kullanılan bitkilerden biri ginseng köküdür. Saponinler, normalde midenin sindiremeyeceği bazı bitkisel maddelerin sindirimini kolaylaştırmaktadır. Bu nednele tedavi amaçlı kullanıma önem verilmektedir. Ancak saponinler yüksek dozlarda kullanıldığı zaman, mide ve bağırsak problemlerine yol açabilirler.

Laboratuvarlarda yapılan suni köpürtücü (saponin) analizleri, test örneğine amonyak veya sülfürik asit ilave edilmesi ve örnekte renkli bir halka oluşması ilkesine dayanmaktadır. Test sırasında kimyasal olarak amonyak bileşiği kullanılması durumunda, deney tüpünün dibinde eğer yeşilden maviye dönüşen renkli bir halka meydana gelmişse, bu durumda test örneğinde saponin bileşiği bulunuyor demektir. Eğer örnekte saponin yoksa, tüpte oluşan halkanın rengi kahverengi olmaktadır.

Test sırasında kimyasal olarak sülfürik asit ve kloroform bileşiği kullanılması durumunda, deney tüpünün dibinde eğer sarı renkli bir halka meydana gelmişse, bu durumda test örneğinde saponin bileşiği bulunuyor demektir.

Saponin glikoziti, genel olarak şeker pancarında ve sabun otunun köklerinde bulunmaktadır. Gıda sektöründe saponin, tahin helvası, dondurma ve gazlı içeceklerin üretiminde ve krema üretiminde köpük stabilizörü olarak kullanılmaktadır. Kısaca saponin, gıdalarda rengin ve fiziksel yapının koruması amacı ile kullanılan bir gıda katkı maddesidir. Gıda sektöründe Türk Gıda Kodeksi’nde açıklanan oranlarda kullanımına izin verilmektedir.

Yetkili laboratuvarlarda gıda ürünlerinde saponin bileşiği yani suni köpürtücü madde analizleri yapılmaktadır. Bu çalışmalarda mevcut yasal düzenlemelere ve yayınlanan standartlara uyulmaktadır.