Saflık (Bulutlanma) / Parafin Testi

Saflık (Bulutlanma) / Parafin Testi
Saflık (Bulutlanma) / Parafin Testi

Doğal arıcılıkta arılar sadece çiçeklerden topladıkları polenler ile bal yapar. Arıya bunun dışında şeker veya şekerli bir gıda verilemez. İlkbaharda kovanlarından çıkan arılar polen toplamaya başlar. Kışın kovanlarında kalır ve sadece kendi ürettikleri bal ile beslenirler. Ancak bu işin sahteciliğini yapan kişiler glikoz şurubundan bal imal etmektedir. Balın sahte olup olmadığını anlamak için bazı ilkel yöntemler önerilmektedir. Örneğin balı yakmaya çalışmak bu yöntemlerden biridir. Bal eğer alev alıyorsa içinde muhtemelen glikoz şurubu bulunmaktadır ve yanan aslında şekerdir. Gerçek balın yanmaması gerekmektedir. Bir başka yöntem balın akışkanlığını izlemektir. Bal aşağı doğru akıtıldığı zaman eğer sürekli bir şekilde akıyorsa bu gerçek baldır. Sahte bal genelde kesik kesik akar.

Ancak balın gerçek olup olmadığını anlamaya yönelik, laboratuvar ortamında gerçekleştirilen bir takım bilimsel test ve analizler her zaman doğru sonuç vermektedir. Bu testlerden biri de balın saflık (bulutlanma) testidir.

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafında 2012 yılında Türk Gıda Kodeksi Bal Tebliği (Tebliğ no: 2012/58) yayınlanmıştır. Söz konusu tebliğ, balın uygun tekniklerle ve hijyenik koşullarda üretilmesi, hazırlanması, işlenmesi, muhafaza edilmesi, nakledilmesi ve piyasaya sunulması aşamalarında uyulacak esasları tespit etmektedir. Bu tebliğin kapsamına, çiçek balı, salgı balı, çiçek ve salgı balı karışımı ve fırıncılık balı girmektedir.

Laboratuvarlarda balın saflığını belirlemede tebliğin Ballara Ait Diğer Özellikler başlıklı ekinde açıklanan kriterler esas alınmaktadır.

Arıcılıkta petek yapımında kullanılan balmumunun Arıcılık Yönetmeliği’nin zorunlu bir hükmü olarak tamamen saf olması ve içinde parafin ve benzeri yabancı maddeler bulunmaması gerekmektedir.

Yetkili laboratuvarlarda, kimyasal testler kapsamında saflık (bulutlanma) ve parafin testleri yapılmaktadır. Bu test çalışmalarında yukarıda açıklanan tebliğ esaslarına ve ülkemizde ve yabancı ülkelerde yayınlanan standartlara uyulmaktadır. Bu testlerde dikkate alınan standart şudur:

  • TS 3036 Bal