Boyada Saflık Tayini (Herbir Boya İçin)

Boyada Saflık Tayini (Herbir Boya İçin)
Boyada Saflık Tayini (Herbir Boya İçin)

Gıda, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından 2011 yılında Türk Gıda Kodeksi Gıda Maddelerinde Kullanılan Tatlandırıcıların Saflık Kriterleri Tebliği (Tebliğ no: 2010/59) yayınlanmıştır. Bu tebliğ, gıda ürünlerinde kullanılacak olan çeşitli tatlandırıcıların saflık kriterlerini belirlemek amacı ile çıkarılmıştır. Tebliğ ekinde piyasada bulunan çok sayıda tatlandırıcı için saflık kriterleri yer almaktadır. Sözü edilen tebliğ hazırlanırken, Avrupa Birliği tarafından yayınlanan 2008/60/EC sayılı gıda maddelerinde kullanılan tatlandırıcıların saflık kriterleri hakkındaki komisyon direktifi esas alınmıştır.

Sentetik gıda boyaları, kimyasal yapıları bakımından doğada bulunmayan ancak kimyasal yollardan sentez yolu ile üretilen boyalardır. Bu boyaların hemen hemen hepsinde başlangıç maddesi olarak kömür bulunmaktadır.

Bu sentetik gıda boyaları doğal boyalar ile karşılaştırılacak olursa, yapay renklendiriciler renk aralıkları, renk verme güçleri, kalıcılıkları, kullanım kolaylıkları ve fiyat gibi faktörler açısından üstün durumda oldukları iyi bilinmektedir. Yine de bu boyaların stabiliteleri, boyanın kullanıldığı ortama, boyanın konsantrasyonuna, kullanılan gıda katkı maddelerinin konsantrasyonuna ve süreye bağlı olarak değişmektedir. Bu sayılan faktörler herbir gıda boyası için farklılık göstermektedir. Bu yüzden kullanılacak gıda boyasının, gıda ürününe uygun seçilmiş olması gerekmektedir.

Sentetik renklendiriciler, büyük ölçüde suda çözünme özelliğine sahiptir. Aynı zamanda ışığa, ısıya, alkalilere, asitlere ve koruyucu maddelere karşı dayanıklıdır. Bu yüzden de kullanıldığı ürünlerin raf ömürleri uzundur. Çok farklı formlarda yapay boya üretilebilir ve renk tonu aralıkları fazla geniştir.

Yapay gıda boyaları sınıflandırılırken, kimyasal özellikleri açısından çözünürlük özellikleri önemlidir. Çözünürlüklerine göre gıda boyaları, suda çözünenler, yağda çözünenler ve lake renklendiriciler olarak gruplanmaktadır.

Laboratuvarlarda, kimyasal testler kapsamında gıda ürünlerinde, herbir boya cinsi için boyada saflık tayini çalışmaları yapılmaktadır. Bu çalışmalarda yerli ve yabancı kuruluşlar tarafından yayınlanan standartlar esas alınmaktadır.