Yarı Kantitatif Element Tayini (XRF)

Yarı Kantitatif Element Tayini (XRF)
Yarı Kantitatif Element Tayini (XRF)

Genel olarak X ışınları floresans spektrometresi (XRF) yöntemi, foton madde etkileşimi ile ortaya çıkan karakteristik X ışınları ve saçılma fotonlarının nicel ve nitel değerlendirilmesi amacı ile kullanılmaktadır. Laboratuvarlarda XRF cihazı kullanılarak, analiz edilen örnekten elde edilen X ışınlarının enerjisi hesaplanmakta ve bu ışınlar tespit edilerek element miktarları hesaplanmaktadır. XRF yöntemi, hızlı, duyarlı ve kolay uygulanabilir olması sayesinde bilimsel ve teknolojik araştırmalarda çok başvurulan bir yöntemdir. Aynı zamanda bu yöntemde çok fazla örnek alınması gerekmemekte ve analiz edilen malzemeye zarar verilmemektedir.

XRF yöntemi, mineral, metal ve polimeler gibi katı, su, yağ ve petrol ürünleri gibi sıvı ve ince film ve preslenmiş toz gibi her formdaki örnekte, ağır metal konsantrasyonlarının yüzde ve ppm cinsinden yarı kantitatif olarak analiz edilmesine imkan vermektedir. Uygun standart malzemeler kullanıldığı takdirde, tam niceliksel analizler, ppm değerinden yüzde seviyesine kadar hassas bir şekilde gerçekleştirilmektedir.

Kantitatif analizler (nicel analizler) analitik kimyada, bir maddenin içinde hangi elementlerin bulunduğunu değil, bu maddenin içinde bulunan elementlerin ne kadar olduğunu tespit etmek amacı ile uygulanan bir analiz yöntemidir. Yani sonuçlar sayısaldır. Yarı kantitatif analizlerde ise sonuçlar, eser miktar veya orta miktar gibi ölçülen maddenin yaklaşık miktarı olarak ifade edilmektedir. Bazı sonuçlar ise mikroskobik alan başına düşen hücre sayısı olarak verilmektedir.

Parametrik olmayan analiz yöntemlerinde, ölçümlerin gerçek değerleri yerine yarı kantitatif değerleri kullanılmaktadır. Bu yönteme genelde, sorgulanan koşul hakkında elde fazla bilgi olmadığı durumlarda başvurulmaktadır.

Gelişmiş laboratuvarlarda ambalaj analizleri kapsamında, XRF yöntemi ile ambalaj maddeleri ve ambalaj malzemelerinin yarı kantitatif element tayinine yönelik çalışmalar yapılmaktadır. Bu analizler sırasında, ulusal ve uluslararası kuruluşlar tarafından yayınlanan standartlar ve test yöntemleri esas alınmaktadır.