Yağ Oranı Tayini

Yağ Oranı Tayini
Yağ Oranı Tayini

Yün, hayvansal kökenli doğal bir elyaf çeşididir. Kasaplık hayvanlar kesildikten sonra derileri işlenerek tabak yünü elde edilmektedir. Ayrıca herhangi bir nedenle ölen hayvanların postundan da post yapağısı denilen yün elde edilmektedir. Tabak yünü veya post yapağısı yünü hayvanın derisinden yolunarak toplandıkları zaman, kıl kökleri birlikte toplanmış olur. Bu yüzden canlı hayvanlardan elde edilen yüne göre daha düşük kalitededir.

Kıl köklerinin yanında deri içinde, yağ ve ter bezleri bulunmaktadır. Yağ bezleri kılların köküne yağ salgılamaktadır. Ter bezleri ise derinin yüzeyine salgı yapmaktadır. Bu nedenle yünlerde değişik miktarlarda yağ ve ter tuzları bulunmaktadır. Ayrıca hayvanın yaşadığı ortamdan kaynaklanan toprak, ot, dışkı artıkları ve benzer kirler de bulunmaktadır. İşlenmemiş yün elyafını yapısına bakılırsa oranlarına göre şu maddelere rastlanır: yüzde 33 keratin, yani yün proteini, yüzde 28 ter tuzları, yüzde 26 kir, yüzde 12 yün yağı ve yüzde 1 anorganik maddeler.

Yünler yıkandığı zaman, ağırlığında bir miktar düşüş olur. Bu düşüş kaba elyaf ağırlığının üçte biri, ince elyaf ağırlığının yarısından fazlasıdır. Bu ağırlık kaybına tekstil sektöründe çekim denmektedir. Genelde kaba elyaf düşük çekimli yün olarak, ince elyaf ise yüksek çekimli yün olarak adlandırılmaktadır.

Yünlerde bulunan yağların bileşimi, yağ asidlerinin kolesterol esterleridir. Gerçek yağlar, gliserin esterleri oldukları için, bu esterler, yani yün yağı, yağ ve mum karışımı bir madde olarak kabul edilmektedir. Yün yağı sarımsı beyaz renktedir ve organik çözücülerde çözünen bir maddedir.

Akredite laboratuvarlarda, yağ oranı test ve analizleri de yapılmaktadır. Bu çalışmalar sırasında esas alınan standartlar şunlardır:

  • BS 3582 Yünlerdeki yağ ve mumların belirlenmesi için yöntem
  • TS 6999 EN ISO 3582 Esnek gözenekli polimerik malzemeler - Küçük bir aleve maruz bırakılan küçük deney numunelerinin yatay yanma özelliklerinin laboratuvarda değerlendirilmesi