Beyazlık İndeksi

Beyazlık İndeksi
Beyazlık İndeksi

Tekstil ürünlerinin beyazlığı, kalite bakımından, beyazlatmayı kontrol etmek bakımından ve görünür beyazlığı etmek etmek bakımından önemlidir. Beyazlık, ipliğin veya dokunmuş kumaşın beyaz olarak kabul edilmesi durumudur. Genellikle gözlemciler tüketicilerin tercihleri doğrultusunda hareket ederler. Görünür bölgedeki ortalama yansıma, beyazlığın ölçüsü olarak kabul edilir. Mavi boyanın katılması ile ortalama yansıma düşer ancak beyazlık arttırılır.

Renk, gözlem koşullarına bağlı olarak farklılık gösteren bir olgudur. Işığın kaynağı, yönü, büyüklüğü, geri plan ve gözlemciye bağlı olarak görsel değerlendirme etkilenebilir.

Laboratuvar ortamlarında çeşitli araçlar kullanılarak yapılacak ölçümler elbette görsel karşılaştırmaya göre daha doğrudur. Çünkü laboratuvarlarda gözlem koşulları sabit hale getirilmekte, etraftaki parlaklık, görme açısı ve gözlemciye bağlı belirsizlikler ortadan kaldırılmakta ve renkler numerik olarak ifade edilebilmektedir. Laboratuvarda ortamdaki ışığın ölçüme bir etkisi yoktur ve ölçümler her zaman aynı koşullar altında yapılmaktadır. Ayrıca Uluslararası Aydınlatma Kurulu tarafından (Commission Internationale'de L’Eclairage, CIE) renk ölçümü konusunda uluslararası değerler tespit edilmiş ve bu renk ölçümü konusunda çeşitli renklerin sağlanmasında uygulanan bir yöntem geliştirilmiştir. Bu kuruluş ışık kaynağını tanımlamış ve standartlarını tespit etmiştir.

Beyazlık indeksi, bir cismin renginin ışık kaynağına göre farklı görünmesi durumudur. İplikler veya kumaşlar da, aynı ışık kaynağı altında bakıldığında aynı renkte görünseler de farklı ışık kaynakları altında birbirlerinden daha faklı renklerde görünebilirler. Beyazlık indeksi, bu renk farklılıklarının numerik derecelendirmesidir.

Akredite olmuş laboratuvarlarda gerçekleştirilen fiziksel testler için, yerli ve yabancı kuruluşlar tarafından çıkarılan standartlara uyulmaktadır. Bu kapsamda renk ölçümü analizlerinde şu standartlar esas alınmaktadır:

  • TS EN ISO 105-J02 Tekstil - Renk haslığı deneyleri - Bölüm J02: Nispi beyazlığın cihazla değerlendirilmesi
  • AATCC 110 Tekstillerin Beyazlığı (Test metodu 110)

Bu test yöntemleri, CIE tarafından önerilen formülleri kullanarak tekstillerin beyazlığını ve tonunu belirlemeye yaramaktadır.