Ο έλεγχος αποστείρωσης είναι ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα σε όλες τις μικροβιολογικές μελέτες. Για παράδειγμα, αν πρέπει να ελεγχθεί ο συνολικός αριθμός των βακτηριδίων στα τρόφιμα, τα χρησιμοποιούμενα μέσα, τα διάφορα διαλύματα και τα υλικά που χρησιμοποιούνται πρέπει να είναι αποστειρωμένα. Διαφορετικά, οι μικροοργανισμοί που μεταδίδονται από οποιοδήποτε από αυτά θα αυξήσουν τον αριθμό των τροφίμων και θα οδηγήσουν επίσης σε ανακριβή αποτελέσματα.

Η αποστείρωση μπορεί να πραγματοποιηθεί με διάφορους τρόπους. Μπορούν να παρασχεθούν θερμική επεξεργασία, διαδικασία χημικής αποστείρωσης και απολύμανσης, μέθοδος διήθησης ή αποστείρωση με ακτινοβολία. Επιπλέον, ο αριθμός των μικροοργανισμών μπορεί να μειωθεί σημαντικά με μεθόδους ξήρανσης, ψύξης ή υπερήχων, αλλά δεν επιτυγχάνεται μικροβιολογική αποστείρωση.

Ενώ αυτοί οι μικροοργανισμοί απομακρύνονται από το περιβάλλον με τη μέθοδο φιλτραρίσματος, άλλες μέθοδοι καταστρέφουν τους μικροοργανισμούς με διαφορετικά συστήματα ή εμποδίζουν την ανάπτυξή τους. Οι μικροοργανισμοί χάνουν και μετρούν την ικανότητά τους να αναπτύσσονται και να πολλαπλασιάζονται με την αδρανοποίηση των ενζύμων και των πρωτεϊνών που εκκρίνουν και της μεταβολικής δράσης τους. Παρ 'όλα αυτά, συνεχίζεται η έρευνα σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο διάφορες μέθοδοι επιτυγχάνουν αποστείρωση, δηλαδή πώς και με ποιο τρόπο θανατώνουν μικροοργανισμούς.

Ωστόσο, ανεξάρτητα από τη μέθοδο που χρησιμοποιείται για την αποστείρωση, είναι απαραίτητο να ελέγξετε αν το μέσο και τα υλικά που χρησιμοποιούνται είναι πραγματικά αποστειρωμένα. Αυτός ο έλεγχος σημαίνει πράγματι τον έλεγχο της διαδικασίας αποστείρωσης. Κατά τη διάρκεια αυτών των ελέγχων, πρέπει να λαμβάνεται μέριμνα ώστε να αποφεύγεται τυχόν μόλυνση μετά την αποστείρωση. Ο έλεγχος της αποστείρωσης πραγματοποιείται χρησιμοποιώντας χημικούς ή βακτηριολογικούς δείκτες. Για παράδειγμα, οι βακτηριολογικοί δείκτες που περιέχουν ορισμένο αριθμό βιώσιμων σπορίων, γνωστό ότι είναι ανθεκτικοί, παρέχουν σημαντικά πλεονεκτήματα παρά τα ανεμπόδιστα λάθη στη δοκιμή αποστείρωσης. Με την εισαγωγή αυτών των βακτηριολογικών δεικτών κατά τη διάρκεια της αποστείρωσης, εξαλείφονται σε μεγάλο βαθμό τα προβλήματα που προκύπτουν από τυχαία μόλυνση, εφαρμογή λανθασμένων πολιτισμικών μεθόδων και σφάλματα και ελλείψεις στην πρόληψη των δραστηριοτήτων των αντιμικροβιακών ουσιών στη δοκιμαζόμενη ουσία.

 

Οι μελέτες ελέγχου αποστείρωσης διεξάγονται σε προηγμένα εργαστήρια στο πλαίσιο μικροβιολογικών αναλύσεων. Οι μελέτες αυτές βασίζονται σε πρότυπα που δημοσιεύονται από εθνικούς και διεθνείς οργανισμούς.